3D-modelbouw voor de modelbaan
Sinds enkele jaren vinden 3D geprinte modellen een sterke opgang in de modelbouw. De mogelijkheden zijn legio. Er zijn al vele modellen verschenen van allerlei voorbeelden. Van kleine scenery onderdelen, via gebouwen tot locomotieven aan toe.
Dankzij de 3D print is het mogelijk modellen ook in kleine oplages, of zelfs als een uniek stuk, uit te brengen. Zo kunnen modellen worden gemaakt, waarvoor bij de modelbaanindustrie geen belangstelling bestaat.
De hier getoonde modellen worden alle bij externe firma’s geprint. Alleen zij hebben printers en productiemogelijkheden, die met ’thuisprinters’ niet te bereiken zijn. Bovendien is hiermee ook zekergesteld dat de milieuvoorschriften voor de verwerking van afval (vloeistoffen) conform de geldende wetgeving wordt gedaan.
Ontwikkeling van een model
Als er eenmaal de beslissing is gemaakt een bepaald model te produceren, wordt er gezocht naar tekeningen en liefst ook foto’s van het voorbeeld. Tekening en daadwerkelijk gebouwd object zijn helaas niet altijd hetzelfde.
Met behulp van de tekeningen kan er in een 3D tekenprogramma een model gemaakt worden. Om de verschillende onderdelen uit elkaar te kunnen houden, hebben al deze verschillende onderdelen een eigen kleur gekregen. Ieder onderdeel is een aparte tekening.
Hierna wordt een proefmodel geprint. Dit is om te zien of dat de verhoudingen kloppen. Maar bovenal ook of dat de samenbouw zo werkt als dat deze uitgedacht is. Fouten uit de tekening worden zo herkend en de tekeningen worden aangepast.
Voor de ontwikkeling van deze wagon is een tijd van 80 uren nodig geweest, gerekend zonder het samenbouwen van het prototype.
Materiaal en kwaliteit van een 3D-geprint model.
Er bestaan veel verschillende soorten printmaterialen in de wereld van het 3D-printen. Deze materialen hebben elk hun eigen eigenschappen. De materialen die door mij gekozen zijn hebben de volgende eigenschappen.
Resin-based Acrylic Plastic, Photopolymer (frosted ultra detail) van Shapeways; afhankelijk van het model kunnen er verschillende kleuren voorkomen. Het model kan van doorzichtig tot wit zijn. Op het model kunnen lijnen verschijnen, veroorzaakt door het printproces. Het model is vettig en moet voorzichtig worden ontvet. Dit vet is vaak kokosvet. Het model moet soms voorzichtig worden geschuurd, speciaal op rondingen. Dit printmateriaal is uitstekend geschikt voor de fijnste details van een model. In 2019 heeft Shapeways stilletjes het materiaal voor een verbeterd printmateriaal vervangen. Sindsdien is het materiaal minder breekbaar.
Accura Xtreme (Shapeways) Gray SLA, Gray Resin; een materiaal met een veel hogere sterkte als het Frosted Ultra Detail. Het materiaal heeft een gladde oppervlakte. Details kunnen niet zo mooi worden weergegeven als met Frosted Ultra Detail. Het materiaal kan een mechanische belasting aan en is enigzins buigbaar bij smallere delen. Een model in Accura is behoorlijk duurder dan in Frosted Ultra Detail.
Messing, Brass; Dit materiaal gebruik ik graag voor traptreden en andere delen die in de modelbouw snel willen breken. Het materiaal laat een minder grote resolutie toe als bij de voorgaande materialen.
Steel; Voor Steel geld hetzelfde als bij het voorgaande materiaal. Helaas geldt voor beide materialen dat een print niet altijd dezelfde grootte behoeft te hebben! Dat is jammer. Voor aanbouwdelen zijn het uitstekende materialen.
MJF PA12; een behoorlijk hard materiaal van een welhaast industriële sterkte. Het oppervlak kan een beetje ruw aanvoelen. De wandsterkte kan niet zo dun worden uitgevoerd als in Accura Xtreme of Frosted Ultra Detail.